واقعه غدیر خم در آخرین سال زندگی رسول گرامی اسلام (ص) رخ داد .
 
slideshow_543a3f59c3026
 
شرق پرس : عید غدیر،بزرگ ترین عید پیروان اهل بیت(علیهم السلام) و فرصت مناسبی برای یاد آوری پیمان مقدسی است که همه ما در برابر امامان معصوم(علیهم السلام) و به ویژه امام عصر(عجل الله تعالی و فرجه) داریم؛ پیمان اطاعت و پیروی بی چون و چرا از آنان و آمادگی برای انجام رسالت بزرگی که در زمینه سازی ظهور بر عهده داریم. در این مقاله مروری داریم بر پیشینه عهد و پیمان بشر با اولیای الهی از ابتدای آفرینش تا عصر ظهور.
 
 
 
 

۱.نخستین پیمان:

داستان آفرینش انسان و آغاز حیات او بر کره خاک با یک عهد و پیمان شکل می گیرد. عهد و پیمانی که بر پذیرش پروردگاری خداوند متعال و نفی و پرستش شیطان بسته شد و همه انسان ها بر وفای به آن هم داستان شدند.(۱)
 
 

پیامبران الهی و جانشینان آن ها، این عهد و پیمان را در طول تاریخ، بارها به انسان ها یادآوری کردند تا آنان نسبت به عهدی که با خدای خود داشتند، دچار فراموشی نشوند.(۲) از سوی دیگر،برای این که مردم در وفای به پیمانی که بر عهده داشتند، دچار مشکل نشوند و در تشخیص راهی که به اطاعت و بندگی خدا و مخالفت با شیطان می انجامد ، گرفتار سر در گمی نگردند، به آنان گوشزد شد اطاعت خدا را اطاعت رسول اوست و هر کس بیشتر در طریق اطاعت رسول گام بردارد، در اطاعت خدا از دیگران پیشی گرفته است.(۳)

 
 
 

۲.استمرار پیمان:

با پایان یافتن عصر رسالت، نه تنها از بار عهد و پیمانی که آدم خاکی با خدای خود داشت، کاسته نشد، بلکه بسیار شدیدتر از دوران حیات پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم) از او خواسته شد به عهد و پیمان خود وفا کند؛ زیرا او در وفاداری به این پیمان بازخواست خواهد شد.(۴)
 
 
 
 
این بار عهد آدمی با خدای خود در صورتی دیگر متجلی شد و اطاعت امیرمومنان و امامان پس از او هم سنگ اطاعت خدا و رسول او گردید.(۵) و برای این که هیچ کس در شناسایی شخصی که پس از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) باید با او عهد اطاعت بسته می شد، به اشتباه نیفتد، دراجتماعی عظیم از مسلمانان، نوشیدن عهد آدمی به آگاهی همگان رسید و اعلام شد هر کس پیمان ولایت نبی خاتم(ص) را پذیرفته است، از این پس باید به پیمان ولایت امیر مؤمنان علی(علیه السلام) گردن نهد.(۶)ازهمین رو بود که این روز را روز «عهد معهود» نامیدند.(۷)
 
 
 
 

۳.شکسته شدن پیمان:

انسان ها مأمور شدند پس از رحلت نبی خاتم(ص)، با وصی او تجدید عهد کنند و دست در دست او بگذارند تا به فرموده حضرت زهرا(سلام الله علیها)، آن ها را به راحتی و ملایمت به راه هدایت و رستگاری رهنمون شود،(۸) چنین نشد و بد عهدی و عهد شکنی از همان نخستین روزهای عروج رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلم) آغاز شد. بدین ترتیب، پیمانی که جماعت مسلمانان در روز غدیر بر طاعت ولی خدا بسته بودند، به راحتی شکست و جز جمع اندکی، همه امت اسلامی از اطراف امام و حجت عصر پرآکنده شدند.(۹)
 
 
 
 

از آن پس، اگر چه در دوره هایی از دوران ۲۵۰ ساله امامت شیعه، شاهد روی آوردن مردم به ائمه معصومین(علیهم السلام) و مرجعیت علمی آن ها هستیم، ولی هیچ گاه عهدی که مردم در برابر امامان خود داشتند، به تمامی، پاس داشته نشد و این سخن امامان معصوم(علیهم السلام) که فرموده بودند: «مردم تنها به سه چیز تکلیف شده اند: شناخت امامان، تسلیم شدن به ایشان درآن چه بر آن ها وارد می شود و رجوع به آن ها در آن چه درآن اختلاف دارند»،(۱۰) هیچ گاه محقق نشد و سرانجام بد عهدی ها و عهدشکنی های امت اسلام به مقتول و مسموم شدن یازده امام و غیبت آخرین امام انجامید. بدین ترتیب، جامعه اسلامی از برکات حضور امام معصوم(علیه السلام) در میان خود محروم گشت. این همان اتفاقی بود که پیش از این درکلام امام محمد باقر(علیه السلام) پیش بینی شده بود: «هنگامی که خداوند تبارک و تعالی، از آفریدگانش خشمگین شود، ما [اهل بیت] را از مجاورت با آن ها دور می سازد».(۱۱)

 
 
 
 

ضرورت تجدید پیمان:

آری، غیبت امام از جامعه به دراز کشیدن آن، نتیجه بدعهدی و پیمان شکنی مردم نسبت به حجت های الهی و جانشینان به حق رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلم) است. تا زمانی که مردم چنان که باید و شاید، به پیمانی که در برابر امامان معصوم(علیهم السلام) برعهده دارند، وفا نکنند و با همه وجود، آماده پذیرش اوامر و نواهی آن ها نشوند، ظهور محقق نخواهد شد، چنان که امام عصر(عجل الله تعالی و فرجه) فرمود: «اگر شیطان ما، که خداوند توفیق طاعتشان دهد،در راه ایفای پیمانی که بر دوش دارند، همدل می شدند، میمنت دیدار ما از ایشان به تأخیرنمی افتاد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان می گشت؛ دیداری بر مبنای شناخت راستین و صداقتی از آن ها نسبت به ما».(۱۲)
 
 
 
 

با توجه به همین اهمیت وفا به عهد و پیمان و تأثیر آن در ظهور امام عصر(عجل الله تعالی و فرجه) بوده است که از ما خواسته اند هر بامداد، عهد و پیمان اطاعتی را که نسبت به امام خود بر دوش داریم، به یاد آوریم و آن را تجدید کنیم: «بار خدایا! من در بامداد این روز و تمام دوران زندگانی ام، عهد، عقد و بیعتی را که نسبت به او (امام مهدی (عجل الله تعالی و فرجه) ) بر گردن دارم، تجدید می کنم که هرگز از آن بر نگردم و بر آن پایدار بمانم».(۱۳)

 
 
 
 

پی نوشت ها:

۱.ر.ک:سوره یس (۳۶)، آیه ۶۰و۶۱ و سوره اعراف(۷)، آیه۱۷۲.
۲.ر.ک:سوره نمل (۱۶)، آیه ۳۶ و سوره انبیا(۲۱)،آیه ۲۵.
۳.ر.ک:سوره نساء (۴)، آیه ۸۰ و سوره حشر (۵۹)، آیه۷.
۴.ر.ک:سوره اسراء (۱۷)، آیه ۳ و محمدباقر مجلسی،بحارالأنوار، ج۲۴،ص۱۸۷، ح۱.
۵.ر.ک:سوره مریم (۱۹)، آیه ۸۷ و بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۲۳، ح۵۸.
۶.فضل بن حسن طبرسی، الإحتجاج، ج ۱، صص ۱۴۶ و ۱۶۰.
۷.ر.ک: بحارالأنوار، ج۳۷، ص ۱۶۴، ح ۴۰.
۸.ر.ک: همان، ج۴۳، ص۱۵۸؛ و سید جعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا(س)، ص ۱۵۱.
۹.ر.ک:بحارالأنوار، ج ۲۸، ص ۲۵۹، ح۴۲.
۱۰.حدیث از امام باقر(ع)، الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج ۱،ص ۳۹۰، ح ۱.
۱۱.ر.ک: همان، ص۳۴۳، ح۳۱.
۱۲.بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
۱۳.همان، ج ۹۹، ص۱۱۱.
 
 
 
 
 
 
 
راسخون