به گزارش شرق پرس, اظهارنظرهای متفاوتی درباره ساماندهی زباله در شهرستان نکا وجود دارد که در این بین آنچه که مهم است، تفکیک زباله از مبدا ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است تا شیرابه زباله به پیکره طبیعت نفوذ نکند.
تفکیک زباله نیازمند فرهنگ‌سازی مناسب است و باید از همان دوران کودکی این مسئله به فرد القا شود؛ اجرای جداسازی کاغذ و زباله‌های تر و خشک باید از مدارس آغاز و با همکاری خانواده‌ها، دانشآموزان، کارکنان مدارس و ادارات در جامعه گسترش یابد.
با تفکیک زباله از مبداء، نه تنها از آلودگی‌های مختلف جلوگیری می‌شود بلکه تبدیل زباله به مواد آلی و کود بسیار اهمیت دارد و اکنون در بیشتر کشورهای دنیا از این راه برای رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی استفاده می‌کنند.
تفکیک زباله از مبدا
شاید در مازندران تاکنون اقدامی برای استفاده بهینه از زباله برای رشد اقتصادی در مقیاس وسیع صورت نگرفته باشد اما می‌توان با فرهنگ‌سازی تفکیک زباله از مبداء و نهادینه کردن این مسئله در سطح جامعه، شرایط را برای تبدیل زباله به مواد آلی و کود فراهم کرد.
از آنجا که موضوع حفاظت محیط زیست و بحران‌های آلوده‌سازی آن جهانی و فراگیر شده لذا مسئله زباله هم مستلزم چاره‌اندیشی جدی است که در این رابطه توجه به دفن بهداشتی و تفکیک زباله، و استفاده از زباله‌سوز، از مهم‌ترین اقداماتی است که باید به آن توجه ویژه شود.
فرهنگ‌سازی ضرورت اجتناب‌ناپذیر در بحث تفکیک
محمدعلی طالبی رئیس اداره محیط زیست نکا در گفت‌وگو با فارس گفت: به منظور بهره‌مندی از محیط زیست سالم و بهداشتی، ناگزیر از بهره‌مندی و استفاده مناسب در فرهنگ‌سازی در امر زباله و جداسازی آن هستیم.
وی افزود: علاوه بر فرهنگ‌سازی در بین جامعه از طریق ارگان‌های دولتی و مدارس، نیازمند استفاده از توان سازمان‌های مردم‌نهاد و بهره‌مندی از قابلیت‌ها و توانایی‌های این قبیل گروه‌ها هستیم.
طالبی با بیان اینکه بحث زباله در نکا نسبت به شهرهای دیگر مازندران از شرایط خوبی در دفن بهداشتی برخوردار است، بیان کرد: فرهنگ‌سازی در تفکیک و جداسازی زباله تر و خشک و رعایت مسائل زیست‌محیطی، از مسائل مهمی است که در دستور کار بوده و تا زمانی که این فرهنگ‌سازی رعایت شکل نگیرد، کارها بی‌اثر است.
رئیس اداره محیط زیست نکا ادامه داد: محیط زیست در این رابطه کار فرهنگی را آغاز کرده و با برگزاری همایش‌های مختلف در موضوعات تفکیک زباله و دفن بهداشتی آن با دهیاران، شوراها، روحانیان مساجد و نمایندگان کشاوررزان به‌عنوان امنای مردم در روستاها برگزار شد تا در این جهت گام‌های اساسی برداشته شود.
برگزاری کلاس‌های آموزشی در روستاها
این مسئول خاطرنشان کرد: این دوره از کلاس‌های توجیهی و آموزشی به‌صورت پایلوت در روستاها برگزار شد تا مشکلات زیست‌محیطی شناسایی، تمهیدات لازم اندیشیده و افراد توجیه شوند.
طالبی درباره مکان فعلی دفن زباله در روستای زرندین این شهرستان، یادآور شد: مکان فعلی دفن زباله در نکا با توجه به رعایت کردن مسائل مختلف زیست‌محیطی و همکاری شهرداری نکا و مسئولان ذی‌ربط با محیط زیست، از شرایط مناسبی برخوردار است و هیچ بوی زباله‌ای از این معدن دفن زباله در روستا و شهر حاصل نمی‌شود.
وی افزود: مردم روستاها و شهر نکا بوی بدی را استشمام نمی‌کنند و در سه سال اخیر هیچ شکایتی مبنی بر اذیت شدن روستاییان از بوی زباله دریافت نشده است.
رئیس اداره محیط زیست نکا با بیان اینکه پسماند در مازندران از مسائل حادی بوده که گریبان‌گیر همه شهرهای این استان است، اظهار کرد: در نکا مکان‌یابی خوبی برای دفن زباله انجام شد و نفوذ شیرابه زباله نداریم و در رابطه با نفوذ نکردن شیرابه زباله در محیط زیست، بهترین شهر مازندران هستیم.
راه‌اندازی کارخانه کمپوست ضرورت اجتناب‌ناپذیر
احمدعلی مقیمی نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی در همین رابطه نیز خاطرنشان کرد: راه‌اندازی کارخانه کمپوست، تنها بخشی از مشکل زباله را رفع می‌کند و بخش عمده‌ای از زباله‌های بازگشتی، از این کارخانه دفع و دپو می‌شود که با راه‌اندازی زباله‌سوز می‌توان مشکل زباله‌ها را به‌طور کامل حل کرد.
وی با بیان اینکه راه‌اندازی زباله‌سوز می‌تواند مشکل کامل زباله شرق مازندران را برطرف کند، افزود: راه‌اندازی کمپوست به تنهایی حدود ۶۰ درصد مشکل دفع غیربهداشتی زباله را از بین می‌برد و بهنوعی کارخانه کمپوست بدون دستگاه زباله‌سوز، کارآیی لازم و مناسب را ندارد.
معضل دپوی زباله در نکا رفع شد
سیدعیسی میری‌قلعه‌سری شهردار نکا نیز در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه رفع مشکل زباله این شهرستان از دغدغه‌های مهم و جدی است، اظهار کرد: برای رفع مشکل زباله با تمام توان وارد شده‌ایم و شبانه‌روزی کار می‌کنیم.
وی گفت: فنس‌کشی، دیوارکشی و حصارکشی انجام شده و مطالعات زیست‌محیطی نیز شکل گرفت تا دفن زباله در این مکان با کمترین مشکلات روبرو باشد.
میری‌قلعه‌سری با اعلام اینکه با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده و تلاش همه مسئولان و دست‌اندرکاران، معضل دپوی زباله نکا رفع شد و هیچ زباله‌ای در این شهر دپو نمی‌شود، بیان کرد: همه زباله‌های شهری مستقیماً به سایت بازیافت ارسال می‌شود، دپوی موقت نداریم و همان لحظه به معدن زباله حمل می‌شود تا شهروندان با مشکل روبرو نشوند.
شهردار نکا یادآور شد: در جمع‌آوری زباله تعطیلی نداریم و شبانه‌روز و حتی در روزهای تعطیل نیز زباله شهروندان جمع‌آوری و به محل دفن زباله منتقل می‌شود، بلدوزر هم به‌طور دائم در معدن زباله وجود دارد تا مشکل دفن زباله نداشته باشیم.
مشکل دفن زباله در شرق مازندران وجود دارد
این مسئول با بیان اینکه مشکلات دفن زباله باید لایه‌به‌لایه رفع شود، ادامه داد: مشکل دفن زباله در شرق مازندران همچون سایر شهرهای این استان وجود دارد که این مشکل باید با راه‌اندازی کارخانه کمپوست در بهشهر و احیای زباله‌سوز حل شود و یا اینکه معدن زباله با استانداردسازی مناسب حداقل آسیب را داشته باشد که باید مورد توجه باشد.
راه‌اندازی معدن دفن زباله در مازندران
میری‌قلعه‌سری با بیان اینکه معدن زباله نکا، تنهاترین و بهترین نوع معدن دفن زباله در مازندران است که مسائل زیست‌محیطی به‌درستی رعایت شده و می‌شود، خاطرنشان کرد: پیگیر رفع مشکل زباله هستیم و تا کارخانه کمپوست به بهره‌برداری برسد، ما تلاش می‌کنیم تا کمترین آسیب را داشته باشیم.
وی اضافه کرد: براساس استانداردهای اعلام‌شده، معدن زباله باید از شهر خارج شود که این مسئله در رابطه با معدن زباله نکا صدق می‌کند و براساس کارشناسی کارشناسان محیط زیست، کمترین مشکلات نفوذ شیرابه و آزار بوی بد در منطقه را داریم.
شهردار نکا تأکید کرد: حفظ طبیعت برای آینده جامعه بشری دارای اهمیت است و در همین راستا ما نیز تلاش می‌کنیم تا مشکلات برطرف شود و معتقدم که در این رابطه مسئولان، مردم و رسانه‌ها باید تلاش کنند تا با برخی مسائل جزئی، نارضایتی ایجاد نشود.
جمع‌آوری ۶۰ تن زباله روزانه در نکا
علی‌اکبر شیرمحمدی یکی از کارشناسان محیط زیست نکا در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه برای دفن زباله منطقه ۶ هکتاری برای انباشت و دفن زباله شهری در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: روزانه بین ۵۰ تا ۶۰ تن زباله جمع‌آوری می‌شود.
وی افزود: یک دستگاه تراکتور و لودر به‌طور دائم در منطقه دپوی زباله وجود دارد تا خاک‌پاشی، آهک‌پاشی و دفن زباله انجام شود، ضمن اینکه در فصول گرم سال مثل تابستان خودسوزی زباله به‌دلیل فعل و انفعالات شیمیایی نیز وجود دارد.
قرار داشتن مکان دفن زباله نکا در منطقه شیب‌دار و جنگلی
شیرمحمدی با بیان اینکه مکان دفن زباله در نکا شیب‌دار و به سمت جنگل است، یادآور شد: با ایجاد حوضچه و کانال کنترل در شیب مورد نظر، این مشکل حل می‌شود که در حال انجام این کار هستیم و حدود ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتیم.
کارشناس محیط زیست، خاطرنشان کرد: شهرداری و خدمات شهری به‌طور جدی پیگیر این موضوع است و در این رابطه دغدغه دارد تا کمترین آسیب از طریق زباله در شهرستان ایجاد شود که در همین رابطه مقرر شد با تأمین اعتبار، دستگاه تصفیه زباله برای نکا در سال‌جاری، در نظر گرفته شود تا مشکلات فعلی زباله نکا به‌دلیل مشخص نبودن زمان افتتاح کمپوست بهشهر رفع شود.
شیرمحمدی اضافه کرد: خدمات شهری برای جمع‌آوری زباله شهری با تمام توان وارد شده و شاید در برخی موارد مشکلاتی وجود داشته باشد اما با برنامه‌ریزی بخش زیادی از مشکلات حل و بقیه نیز باید با شناسایی مشکلات موجود و با همکاری رسانه و مسئولان حل و فصل شود.
وی ادامه داد: از نظر بوی بد زباله، معدن دفن زباله در نکا هیچ بویی برای روستاییان و رهگذران وجود ندارد و از نظر مکان‌یابی بهترین شرایط را در استان دارد، چرا که حتی یک مورد شکایت در این رابطه از سوی مردم نداشته‌ایم و بوی زباله کسی را اذیت نمی‌کند، فقط گاهی شاید کشاورزان اطراف از این موضوع اذیت شوند که در این رابطه هم شکایتی نداشته‌ایم.
کارشناس محیط زیست، گفت: بوی بد زباله جزء لاینفک زباله است و ماندگاری زباله در هر نقطه‌ای به هر مقدار و اندازه‌ای حتی در منزل هم تولید بوی بد می‌کند که در این رابطه درخواست محیط زیست درباره ساماندهی پسماند و جلوگیری از نشر و نفوذ شیرابه ارائه شد که با دفن زباله‌ها در کمترین زمان و ایجاد تصفیه‌خانه مشکل رفع می‌شود.
شیرمحمدی همچنین بیان کرد: با در دست ساخت بودن حوضچه جدید شیرابه در معدن زباله نکا، شیرابه‌های جزیی نیز کنترل می‌شود، حالت آلوده‌کنندگی آن از بین رفته وشیرابه‌ای در محیط زیست نفوذ نمی‌کند.
وی ادامه داد: زباله نکا به‌صورت تلمباری دفن و آهک‌پاشی ماهانه دوبار انجام و خاک‌پاشی می‌شود؛ دیوارکشی هم انجام و نسبت به ایجاد نگهبانی و کنترل نگهبان در منطقه معدن دفن زباله و جلوگیری از ورود خودروهای متفرقه و افراد دوره‌گرد، پیگیری شده است.
کارشناس محیط زیست اضافه کرد: با دهیاری‌های بخش مرکزی نیز در این رابطه هماهنگی انجام شده تا مسائل بهداشتی رعایت شود.
شیرمحمدی یادآور شد: کارگروه مدیریت پسماند در این رابطه با تمام توان وارد شده و جلسات ماهانه منظمی دارد تا مشکلات زباله کنترل شود و بازدیدهای منظم نیز در حال انجام است.
وی تصریح کرد: برای دفن زباله هزارجریب هم تقاضای مکان‌یابی شده اما جایگاه مشخصی ندارند و به‌طور موقتی دفن زباله در همین مکان فعلی انجام می‌شود.
زباله اکنون با عنوان طلای کثیف مشهور است و بهدست آوردن و سودآوری این سرمایه باارزش، باید با برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی مناسب انجام شود و این مهم نیازمند تلاش همه‌جانبه است تا فرهنگ‌سازی مناسبی برای تفکیک زباله و اهمیت محیط زیست و منابع طبیعی محقق شود.
دغدغه دفن زباله مشکل دیرینه مازندران بوده و مباحث مختلفی چون کمپوست و زباله‌سوز مطرح و اقداماتی نیز انجام شد اما به‌دلیل بهره‌برداری نامناسب از این کارخانجات و همچنین دفن غیربهداشتی زباله همچنان نگرانی‌هایی وجود دارد.
باید با تفکیک زباله، علاوه بر رفع مشکل زباله از خانه، محله و جامعه و دفع بهداشتی آن، با تولید زباله کمتر در حفظ منابع طبیعی و بستر رودخانه‌ها نیز تلاش کنیم و علاوه بر ایجاد فضای بهداشتی در جامعه، به سوددهی اقتصادی برسیم.
رفع مشکل زباله در مازندران براساس نظریه‌های مختلف کارشناسان محیط زیست و مسئولان نیازمند فرهنگ‌سازی مناسب است و باید فعالیت‌ها را برای تحقق این مسئله متمرکز شود.
مریم نظری-فارس
