نیاز به بازنگری در قانون اساسی احساس می شود اما اینکه تغییر نظام به پارلمانی نیز در دستور این بازنگری قرار بگیرد، مساله دیگری است. نکته اینجا است که بدانیم با این تغییر مشکلات کنونی کشور حل می شود یا برعکس مشکلی به مشکلات کشور افزوده می شود...
شرق پرس: برخی نمایندگان مجلس در تلاش اند پروژه تغییر نظام ریاستی به پارلمانی را کلید بزنند. یوسفیان ملا از نامه ای خبر داد که قصد دارند خطاب به مقام معظم رهبری نوشته و درخواست بازنگری در قانون اساسی را مطرح کنند. بازنگری در قانون اساسی بعد از ۲۸ سال مساله عجیبی نیست و اغلب فعالان سیاسی با آن موافق هستند اما پارلمانی شدن نظام موضوع دیگری است. بسیاری از سیاسیون از جمله نمایندگان اصلاح طلب مجلس این کار را عقب گرد در حوزه دموکراسی می نامند و بر این باورند که اداره کشور به دست رییس جمهور منتخب مردم راهی است که رفته ایم و نباید از آن برگشت. برخی از سیاسیون مجلس را در جایگاهی نمی دانند که آغازگر و درخواست کننده چنین تغییری باشد.
بعنوان مثال حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی از جمله کسانی است که تصور می کند، تغییر نظام به پارلمانی در شرایط کنونی اقدام سودمندی نیست. او در گفت و گو با نامه ضمن تاکید بر اینکه نظام حاکم بر کشور در چارچوب قانون اساسی یک نظام ولایتی است، توضیح داد: « نظام های مختلفی در دنیا برای اداره کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. نظام سلطنتی که پیش از انقلاب اسلامی تجربه آن را داشتیم یکی از آن ها است. تفاوت نظام پارلمانی و ریاستی در این است که در نظام پارلمانی نخست وزیر به عنوان منتخب مجلس و در نظام ریاستی رئیس جمهور به عنوان منتخب مردم، اداره کشور را به عهده دارد. نظام ها تک حزبی و دو حزبی نیز نظام های معمول دیگر هستند. نظام های تک حزبی مثل کشورهای کمونیستی و دو حزبی همچون ایالات متحده امریکا».
کنعانی مقدم با اشاره به اینکه مساله بحث و بررسی در مورد نظام پارلمانی را نخستین بار مقام معظم رهبری مطرح کردند، گفت: « مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در کرمانشاه گفتند که باید با تشکیل کرسی های آزاد اندیشی مسایل مهم و کلان کشور مثل نظام پارلمانی و ریاستی را مورد بررسی قرار داد اما طرح این مساله از سوی مجلس به نظر درست نمی رسد زیرا مجلس در این جایگاه نیست و لازم است که اتاق های فکر و ساختارهای حاکمیتی نظام به این نتیجه برسند که تغییر نظام به پارلمانی ضرورت دارد».
وی افزود: « اگر نتیجه بررسی ها سودمند بودن استفاده از نظام پارلمانی باشد، سازوکار تغییر مشخص است و با درخواست رهبری بازنگری در قانون اساسی انجام می شود. این بازنگری به شرطی است که به بندهای اصلی همچون ولایت فقیه و اسلامی بودن جمهوری حاکم، خدشه ای وارد نشود».
این فعال سیاسی با اشاره به اینکه بازنگری در قانون اساسی در زمان امام خمینی نیز انجام شده بود، گفت: « اکنون با گذشت زمان نیاز به بازنگری در قانون اساسی احساس می شود اما اینکه تغییر نظام به پارلمانی نیز در دستور این بازنگری قرار بگیرد، مساله دیگری است. نکته اینجا است که بدانیم با این تغییر مشکلات کنونی کشور حل می شود یا برعکس مشکلی به مشکلات کشور افزوده می شود».
کنعانی مقدم با بیان اینکه «قبلا تجربه اداره کشور توسط نخست وزیر را داشته ایم» گفت: « تصور نمی کنم که این تغییر چندان به مشکلات کشور کمک کند و صرفا تغییری در ساختار حاکمیت ایجاد خواهد کرد».
وی در پاسخ به این سوال که آیا وضعیت تحزب در ایران بستر مناسبی برای برقراری یک نظام پارلمانی است یا خیر، گفت: « نبود احزاب قدرتمند در کشور عملا به بی نتیجه شدن نظام های پارلمانی می انجامد. قطعا یک پارلمان قوی باید عقبه حضور احزاب قدرتمند و فراگیر را داشته باشد و در غیر این صورت کارآمد نخواهد بود. تجربه کشورهایی که بر پایه نظام های پارلمانی اداره می شوند، ثابت می کند که نیاز اصلی و ابتدایی برای برقراری یک نظام پارلمانی کارآمد وجود احزاب قدرتمند است».
کنعانی مقدم در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا با توجه به قرار داشتن رئیس جمهور به عنوان شخص دوم مملکت در نظام جمهوری اسلامی، استفاده از نظام پارلمانی به تعدد تصمیم گیرندگان اصلی و دشوارتر شدن کارها می انجامد یا خیر، گفت: «مشکل اصلی در کشور ما این است که وقتی تصمیمی گرفته می شود، دستگاه های ملزم به اجرای تصمیمات به جای اجرا شروع به تفسیر قانون می کنند و نهایتا تصمیمات روی زمین می ماند. ما باید این مشکلات را حل کنیم. اگر بنا باشد که مجلس در امر اجرا دخالت کند عملا در مقابل قوه مجریه قرار می گیرد و این مساله مشکل ساز خواهد بود».
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به نمایندگانی که بهبود عملکرد در انجام وظایف نظارتی مجلس را در چارچوب نظام پارلمانی تعریف می کنند، گفت: «اگر مجلس قوی داتشه باشیم می تواند به عنوان مکمل دولت و نه در مقابل آن قرار گرفته و به وظایف خود نیز عمل کند. بحث نظارت یکی از وظایف اصلی مجلس است و برای انجام آن نیازی به تغییر نظام احساس نمی شود. اینکه همیشه تاکید می کنیم نمایندگان وکیل ملت باشند نه وکیل دولت در راستای انجام درست این وظیفه است».
https://sharghpress.com/?p=71658
