بدیهی است که زندان برای برخی مجرمان، حتما لازم است ولی همان طور که رئیس قوه قضائیه نیز بدان تأکید کرده است، تا حد امکان باید از زندانی شدن افرادی که می توان با مجازات های جایگرین تأدیب شان کرد، اجتناب نمود.
نتیجه بسیار جالب بود: قضات می گفتند که تا قبل از تجربه زندان، نمی دانستند که محکومان را واقعا به چه محیطی می فرستند. برای آنها، زندان فقط یک “کلمه” بود.
قضاتی که آن تجربه دردناک ۱۰ روزه را پشت سر گذاشته بودند، تا پایان خدمت شان، کمتر حکم به زندان دادند و اگر هم ناگزیر از صدور حکم زندان بودند، حداقل ممکن را در نظر می گرفتند.
ایران با بحران جمعیت کیفری زندان ها مواجه است. قوه قضائیه و سازمان زندان هایش، درگیرترین نهاد با این معضل اجتماعی است. طبق آماری که پیشتر رئیس قوه قضائیه ارائه داده است، ورودی زندان ها در سال ۲۲۰ هزار نفر است و این یعنی فاجعه.
در ایران، اما قرار نیست قضات را به تجربه زندان دعوت کنند ولی رئیس قوه قضائیه ، بخشنامه ای صادر کرده است که در صورت اجرای کامل می تواند انقلابی در کاهش جمعیت کیفری زندان ها باشد.
بر اساس دستور جدید رئیس قوه قضائیه، هم تعداد بازداشتی ها کم می شود، هم افراد کمتری محکوم به زندان می شوند و هم زمینه های آزادی برخی از زندانیان غیرخطرناک فراهم می شود.
به عنوان مثال، برای این که متهمان به بازداشت نروند، دادسراها موظف شده اند در ساعات غیر اداری نیز کفیل یا وثیقه را بپذیرند، حتی رؤسای دادگستری ها موظف شده اند تا کارشناسان رسمی دادگستری و نمایندگان ثبت اسناد در واحدهای قضایی مستقر شوند یا از طریق سامانه الکترونیکی برخط (آنلاین) ارتباط برقرار نمایند تا چنانچه نیاز به کارشناسی یا توقیف یا شناسایی یا احراز وثیقه ملکی باشد، در وقت یا خارج از وقت اداری به سرعت انجام و از اعزام متهمان به زندان کاسته شود.
همچنین مقرر شده است که معتادین به مواد مخدر نیز باید به جای زندان به مراکز ترک اعتیاد و درمان و اقامت اجباری معتادان معرفی شوند.
در خصوص جرائم ناشی از تخلفات رانندگی نیز چنانچه خودرو مقصر حادثه دارای بیمه نامه باشد، قضات با توجه به مبلغ بیمه نامه از معرفی راننده خاطی به زندان خودداری می کنند.
یکی از نقاط بسیار مهم این بخشنامه، به کارگیری سامانه های الکترونیک است به نحوی که برخی محکومان با جای رفتن به زندان، تحت کنترل تجهیزاتی مانند دستبند الکترونیک قرار می گیرند تا از محوطه خاصی از شهر خارج نشوند.
تأکید بر مجازات جایگزین حبس و نیز اعطای مرخصی و آزادی های مشروط به زندانیان غیرخطرناک، از دیگر نقاط برجسته این بخشنامه است تا تعداد زندانیان، کمتر و کمتر شود.
حتی دستور داده شده است در صورتی که زندانی جهت اخذ رضایت و پرداخت دین نیاز به مرخصی یا تماس با خارج از زندان داشته باشد، با فوریت ترتیب مرخصی یا تماس و ارتباط وی مطابق مقررات فراهم گردد.
طبق این بخشنامه، قضاتی که در چارچوب قانون از بازداشت و حبس کمتری در قبال متهمان استفاده کنند، تشویق خواهند شد.
منصفانه باید گفت که بخشنامه اخیر، یکی از مصلحانه ترین دستوراتی است که در سال های اخیر، قوه قضائیه شاهدش بوده است و می تواند بستر قابل اتکایی برای کاهش جمعیت زندان ها باشد.
البته نباید این نکته را مغفول داشت که برای علاج نهایی این مشکل، نباید صرفاً از قوه قضائیه متوقع شد. مثلاً مجلس شورای اسلامی باید در تکمیل قدم اخیر قوه قضائیه، به بازنگری در قوانین بپردازد و تا حد ممکن، به زندان زدایی از قوانین بپردازد تا قضات مجبور نباشند در چارچوب همان قوانین حکم به زندان دهند.
البته بدیهی است که زندان برای برخی مجرمان، حتما لازم است ولی همان طور که رئیس قوه قضائیه نیز بدان تأکید کرده است، تا حد امکان باید از زندانی شدن افرادی که می توان با مجازات های جایگرین تأدیب شان کرد، اجتناب نمود.
فراموش نکنیم که زندانی شدن هر یک نفر، هم هزینه های مالی سنگینی بر بودجه عمومی تحمیل می کند و هم تبعات اجتماعی متعددی در خانواده او و حتی کل جامعه ایجاد می نماید.
زندان زدایی، نیاز امروز جامعه امروز ایران است.
عصرایران
https://sharghpress.com/?p=56563
ناشناس
تاریخ : ۳ - اسفند - ۱۳۹۵
به نطرم کمی فکر کنین ضرری نداره! کسی که زندانی میشه برای اینکه دین بپردازه منطقا از مدت ها قبل میدونه که دینی بر گردنشه و میتونه دادخواست اعسار بده.به عنوان کسی که نهایت هولناک پرونده اش این شد که همسرش بره زندان (من شاکی ام ) به نطرم بهتره پیش از اینکه قضات رو ببرین زندان ازشون بخواین ده روز قصه شاکیان رو بشنون.بدبختی جامعه ما اینه که عده ای نشستن میگن این خوبه زندان ها پر شده و….به دو تا مساله ساد توجه نمیکنن اولا اگر قانون هراسی باشه و اتفاقا زندان کابوس باشه ادم ها کمتر جرم مرتکب میشن. ثانیا چرا شما هیچ وقت حقوق آدم ها عادی که بی دلیل کارشون به دادسرا کشیده و حتما درشون در اومده تا کسی بره زندان و در نظر نمیگیرین و فقط اون طرف ماجرا رو میبینین؟؟قوه قضاییه اگر بجای ایتکه به زندانی ها آزادی عمل بده به تعداد قاضی ها و سرعت عمل پرونده ها اهمیت بده خودبخود تعداد زندانی ها کم میشه!!زندانی کارت هوشمند نمیخواد که مزاحم شاکی بشه!!!و براش پرونده جدید تشکیل بشه!عمدتا روانکاو لازم دارن!!!و اینکه سیستم بپدیره روانشناس حرفه ای تنها دست آویزه!!….طرف زده.دو بار دست شکسته.هزار بار بهش گفتی آخر عاقبت این زندانه گفته باشه!حالا بعد سه سال میگه غلط کردم؟؟حالا بهش آزادی عمل میدن بگه غلط کرد؟به چه درد من یا بچه ام میخوره!اگر روز تول بهش میگفتن و کمی جدی صورت ساله رو براش توضیح میدادن بله ممکن بود.ولی الان ؟؟؟؟؟شما خودت کسی اذیتت کنه.بزنتت پولی که با هزار بدبختی جور کردی بخوره با ماشین یزنه ناقصت کنه میبخشی که از این طرح استقبال میکنی؟؟به نطرم بهتره برین ببینین تو اون کشور اروایی اصلا ماهیت جرم چی بود؟بعد هم اکثر کشورهای اروپایی زنا مجبور نیستن حق طلاق بگیرن.حق طلاق دارن.حضانت با والدیه که ثابت شه دلسوز بچه است.مگه ا ینجا این طوریه که اصرار دارین این بخش ماجرا عوض بشه؟؟؟؟کمی فکر خوبه!!و کمی وجدان….هر آن چه را برای خود نمیپسندی برای دیگران نپسند