طرح آتش بس منطقه امن در سوریه به دنبال آن است که کمک های انسان دوستانه به مناطقی که در محاصره هستند، و دست کم شامل 4.5 میلیون نفر می شود، برسد.

جزئیاتی از اجرای طرح جدید روسیه, ایران و ترکیه در سوریه

 

طرح ایجاد مناطق امن در سوریه که قرار است از امروز اجرایی شود، تازه ترین تلاش برای کاهش خشونت ها در این کشور جنگ زده است. پس از ناکامی های گذشته، اکنون سازوکاری برای آتش بس مشخص شده که بر اساس آن نیروهای ایران، روسیه و ترکیه پایبندی به آتش بس را با حضور میدانی نظارت می کنند.

 

البته همچنان در مورد این طرح ابهاماتی وجود دارد، از جمله این که مرزهای مناطق امن که در آنها نبرد متوقف می شود، کجاست؟

 

همچنین، هیچ نماینده ای از سوریه ای ها در این توافق دخالت نداشته است. پیش فرض این است که ایران و روسیه تعهد متحدشان، یعنی دولت بشار اسد را مورد نظارت قرار می دهند و ترکیه که پشتیبان گروه های مخالف دولت است هم متحدان خود را زیر نظر می گیرد. اما مسئله اینجاست که گروه های مخالف واکنش تندی به این توافق نشان داده اند و به آن معترض هستند.

 

با این وجود، سازمان ملل متحد از این طرح حمایت کرده است و ایالات متحده هم که در مذاکرات مربوط به آن حضور نداشته و می گوید دلایلی وجود دارد که باید نسبت به موفقیت آن محتاط بود، به معارضین سوری تاکید کرده است که با جدیت به آن پایبند باشند.

 

با این توصیف، آسوشیتدپرس گزارشی از این طرح تهیه کرده است که از نظر می گذارنید:

 

شرایط آتش بس چیست؟

 

توافق از طرف های درگیر جنگ می خواهد که هرگونه استفاده از سلاح، از جمله پرواز جنگنده ها در «مناطق تنش زدایی» را متوقف کنند. مسکو می گوید ممنوعیت پرواز شامل هواپیماهای جنگی سوریه و ائتلاف آمریکایی می شود.

 

این توافق مناطقی را که توسط داعش و گروه های کرد مورد حمایت آمریکا کنترل می شوند در بر نمی گیرد. این موضوع به آمریکا و متحدانش اجازه می دهد تا نبرد خود برای تصرف مناطق زیر کنترل داعش را ادامه دهند. همچنین، مانع درگیری نیروهای ترکیه و متحدانش با گروه های کرد مورد حمایت آمریکا نمی شود.

 

آتش بس به دنبال آن است که کمک های انسان دوستانه به مناطقی که در محاصره هستند، و دست کم شامل ۴.۵ میلیون نفر می شود، برسد. همچنین، خواسته شده که پناهجویان بتوانند به مناطق امن بازگردند و خدمات و زیرساخت ها دوباره راه اندازی شوند.

 

مناطق تنش زدایی کدامند؟

 

روسیه می گوید نقشه این مناطق تا ۴ ژوئن (۱۴ خرداد) آماده خواهد شد. بنابراین، روشن نیست که توفق حملات هوایی و دیگر درگیری ها چگونه تا ماه آینده مورد نظارت قرار خواهند گرفت.

البته، مناطق تنش زدایی روی کاغذ مشخص شده اند و شامل میدان های نبرد اصلی بین ارتش سوریه و معارضین می شود.

شمال استان ادلب که در اختیار معارضین است، بخشی هایی از حومه حلب، حما و لاذقیه که درگیری ها در آنها تشدید شده بود بزرگ ترین منطقه زیر پوشش آتش بس را شکل می دهند. بخش شمالی استان حمص منطقه امن دیگر است. اطراف غوطه شرقی، منطقه ای در حومه دمشق که در اختیار مخالفین دولت است، منطقه سوم است. منطقه چهارم هم خط مقدم جبهه جنوبی در نزدیکی مرز اردن را شاملی می شود.

روسیه می گوید می توان ایجاد مناطق امن را گسترش داد و گروه های معارض می گویند هر گونه آتش بسی باید شامل کل سوریه شود.

 

چگونه نظارت انجام می شود؟

 

آتش بس های پیشین به خاطر پیچیدگی زمین عملیات و نبود سازوکارهای اجرا و نظارت با ناکامی رو به رو شدند.

بنابراین، بر اساس این طرح جدید، نیروهای روسیه، ایران و ترکیه، «کمربند امن» حاشیه «مناطق تنش زدایی» را زیر نظر خواهند داشت. نیروهای مسلح در محل های بازرسی و نقاط نظارت مستقر می شوند تا بر وضعیت درگیری ها نظارت کنند و جابه جایی غیرنظامی ها را ساده تر کنند. چنان چه نیاز باشد، کشورهای دیگر هم می توانند به نیروهای ناظر بپیوندند.

تعداد این نیروها هنوز مشخص نیست و وظیفه آنها روشن نیست، به ویژه که زیر نظر سازمان ملل متحد نیستند. و پیچیده ترین موضوع این است که هر سه کشور ناظر، خود در جنگ حضور دارند و بی طرف نیستند.

 

 

 

 

 

 

پارسینه