شرق پرس: در بحث بررسی رسانه‌ها اصلی وجود دارد مبنی بر اینکه آنچه رسانه‌ها ارائه می‌دهند همیشه تصویری از واقعیت است نه خود واقعیت و این تصویر با توجه به زاویه دید و نگرش رسانه دست‌خوش تغییری می‌شود که ما آن را روایت خاص آن رسانه از واقعیتی عینی می‌نامیم.
این تفاوت روایت از واقعیت نه‌تنها در رسانه‌ها، بلکه به‌طور ناخودآگاه در افراد نیز وجود دارد و هر فرد با توجه به پیش زمینه‌ها، شرایط و نگرش خود، واقعیت عینی را دچار تفسیر می‌کند.
در فضای اینترنت به‌دلیل گستردگی و دوسویه بودن تعامل میان تولیدکننده خبر و مصرف‌کننده آن، بیننده مصرف‌کننده صرف نیست و به ابزار تولید دسترسی دارد.
این اتفاق دو پیامد به‌همراه دارد؛ اول؛ تولیدکننده شناخته شده نمی‌تواند روایت صرفاً یک‌سویه از واقعیت داشته باشد. دوم؛ هر مصرف‌کننده یک تولیدکننده بالقوه است که می‌تواند به تولید و نشر مطلب بپردازد.
متاسفانه در جامعه ایران و در قشری که با تکنولوژی ارتباطی، به‌وی‍ژه اینترنت در ارتباط هستند، باوری به‌صورت پیش‌فرض شکل گرفته که طی آن هر مطلبی که به تعداد بیشتری در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شود، صادق است و تعداد زیاد اشتراک‌گذاری دلیلی است بر صدق آن.
حال این مطلب از سوی منبعی شناخته‌شده منتشر شود یا خیر، منبعی مشخص برای آن وجود داشته باشد یا خیر و حتی منطقی باشد یا خیر مهم نیست بلکه مهم تعداد اشتراک‌گذاری و گسترش آن مطلب است و با این شرایط هر کس که با تعداد بیشتری از افراد در تعامل باشد، خود یک بنگاه خبرپراکنی نامعتبر است.
با آگاهی به این مسئله که بیش از ۴۰ درصد از اشخاصی که در اینترنت به جست‌وجو می‌پردازند کمتر از شش ماه سابقه آشنایی با اینترنت دارند و بدون آشنایی با منبعی مشخص به جست‌وجوی موارد مورد نیاز می‌پردازند، می‌توان تعداد زیاد قربانیان بالقوه شایعات را دریافت و شایعاتی که بازارشان در کشورمان بسیار داغ است.
با توجه به آمار ۹۲ درصدی نفوذ اینترنت در مازندران، امکان رخ دادن این اتفاق بسیار زیاد و آگاهی‌سازی در آن ضروری است.
برای درک صحیح مقدار این آمار، کافی است آن را با آمار میزان نفوذ اینترنت در کل کشور که ۵۳ درصد است مقایسه کنیم و به‌طور صحیح‌تر باید این‌گونه عنوان کرد، مازندران بیشترین میزان نفوذ اینترنت در جهان را دارد.
این آمار زمانی تعجب‌برانگیزتر می‌شود که بدانیم از جمعیت ۳ میلیون نفری مازندران، ۴۶ درصد ساکنان روستاها هستند که درصد نفوذ اینترنت در آنها حداقل ۸۲ درصد است.
به‌عبارتی نفوذ اینترنت در روستاهای مازندران از کشورهای ایالات متحده، فرانسه، آلمان و تمام کشورهای ساکن قاره‌های آسیا، آفریقا، اقیانوسیه و آمریکا بیشتر است!
همین مسائل مازندران را به بازاری داغ برای سوءاستفاده‌های آگاه یا غیرآگاه از اینترنت تبدیل کرده که یکی از این موارد بازار همیشه پر مخاطب شایعه است.
اصولاً شایعه یک اتفاق نسبتاً رایج اجتماعی است که به‌صورت نه‌چندان گسترده و دهان به دهان نقل می‌شود ولی گستردگی اینترنت و مستعد بودن فضای آن برای ایجاد و گسترش شایعه، آن را به یک اتفاق مرسوم با ابعادی گسترده تبدیل کرده است.
قسمتی از مشکل معطوف به نقص در روند ساماندهی فضای اینترنت است ولی مشکل بزرگ‌تر نگرش مخاطبان است، مخاطبی که نه‌تنها شیوه صحیح بهره بردن از اینترنت را نمی‌دانند، بلکه بعد از مواجه شدن با یک شایعه بدون تحقیق در باب آن گویی چیزی را کشف کرده که دیگران از آن بی‌خبرند، دچار شگفتی شده و به انتشار آن می‌پردازد.
این اتفاقی است که به سبب آن ناگهان شایعاتی عجیب در فضای اینترنت زاده می‌شوند، تلفن‌های همراه را طی می‌کند، جامعه را در بر گرفته و باعث وقایعی گاه تلخ می‌شوند.
باید بدانیم همیشه شایعات چند ویژگی بارز دارند؛ نخست خبری در مورد مسائل بسیار پراهمیت می‌دهند و دوم یا کاملاً در راستای خواست عمومی مردم هستند یا کاملاً متضاد آن و به این دلیل شگفتی ایجاد می‌کنند و در نهایت سوم، هیچ منبع موثقی آنها را تایید نمی‌کند و در آخر همیشه در پرده‌ای از ابهام هستند.
فراموش نکنیم پذیرش شایعات، نشانه زودباوری، بی‌اطلاعی و نوعی توهین به خود ما است.
فارس
