به گزارش شرق پرس به مناسبت هفته وحدت خبرنگار شرق پرس گفتگوی اختصاصی با حجت السلام فعالی رئیس اداره تبلیغات اسلامی گلوگاه ترتیب داده اند که در ادامه می خوانید.
شرق پرس : با تشکر از شما که این وقت را در اختیار رسانه شرق پرس قرار داده اید. با توجه باینکه در هفته وحدت قرار داریم چند سئوال که کمتر پاسخ داده شد و معمولاً جوان تر ها دوست دارند پاسخ آنرا بدانند از خدمت شما خواهیم پرسید . ابتدا از همین کلمه شروع می کنیم : چرا وحدت ؟
وحدت شیعه و سنی از اندیشه‌هایی است که خصوصاً در دوران معاصر و همزمان با استعمار و مشکلات سیاسی و بین‌المللی مسلمانان از سوی برخی اندیشمندان مطرح شد؛ و برای مقابله با مشکلات و دشمنان مشترک و هم به عنوان ضامن حفظ وحدت ملی در ایران، و سایر کشورهای در وضعیت مشابه، شمرده می‌شود.
شرق پرس : چرا سخن از وحدت اسلامی است و اصولاً چرا وحدت اسلامی در جوامع مسلمان مطرح می شود ؟
وحدت اسلامی به این معناست که «مذاهب اسلامی در عین وجود اختلافات عقیدتی و مباحثه علمی نیکو در این اختلافات در کنار یکدیگر زندگی برادرانه و مسالمت آمیز داشته باشند و همیشه در مقابل جبهه ضد اسلام متحد بوده و در این امر شرکت فعال داشته باشند» و به این معنا نیست که شریعت و قوانین مذاهب هم یکی شود. عموماً حکومت جمهوری اسلامی ایران از این واژه استفاده می‌کند و به همین مناسبت هفته‌ای به نام «وحدت» نامگذاری شده است که عده زیادی از رهبران اهل سنت، ایران را به خاطر این اقدامات ستایش می‌کنند.
شرق پرس: در کنار وحدت اسلامی, معمولاً وحدت فرهنگی هم مطرح است. پررنگ کردن نقش وحدت فرهنگی چه فایده ای برای مسلمانان جهان دارد؟
بی‌شک مسلمانان سراسر جهان دارای فرهنگ‌های متعددی بوده و از ویژگی‌های فرهنگی کاملاً یکسانی برخوردار نیستند، اما در هویت فرهنگی مشترکات شان و اَعمالی که به عنوان یک مسلمان انجام می‌دهند، یکسان هستند.
به عنوان نمونه، ویژگی‌های فرهنگی مسلمانان در ایران با مسلمانان عربستان سعودی و یا مالزی همسان نیست، اما همه آنها با اصول و احکامی که اسلام توصیه نموده است، رهنمون شده‌اند. فرهنگ اسلامی بر پایه ایمان و انسان دوستی است که در روح و روان انسان حسّ خوش‌بینی، اعتماد، انجام کار خیر و ستایش زیبایی را به وجود می‌آورد و بنابراین از دید سایر فرهنگ‌ها، همراه با انعطاف‌پذیری و صداقت شناخته می‌شود.
شرق پرس: برای از بین بردن اختلافات و نزدیک شدن مسلمانان, شیعیان چه کاری انجام دادند ؟
تا قرن ششم هجری ، وجود مناظره های علمی بسیار میان اندیشمندان، بدون ابراز تعصب ناروا نسبت به یک مذهب خاص، نشان از نزدیکی فرقه های گوناگون اسلامی دارد.
از اواسط قرن بیستم میلادی، در پی بروز اختلافات جزیی میان مسلمانان و شکل گیری تفرقه، افرادی مثل جمال الدین اسد آبادی، شیخ شلتوت و آیت الله بروجردی اقداماتی در راستای وحدت آفرینی انجام دادند.
در زمان انقلاب مشروطه، مراجع تقلید شیعه، بیانیه‌ای جهت وحدت شیعه و سنی صادر کرده و نوشتند «چون دیدیم که اختلاف فرقه‌های پنج‌گانه مسلمین (اختلافاتی که مربوط به اصول دیانت نیست) موجب انحطاط دول اسلام و استیلای خارجیان شده‌است، به جهت حفظ کلمه جامع دینیه و دفاع از شریعت محمدیه (ص)، فتاوای مجتهدین عظام، که روسای شیعه جعفریه هستند، و مجتهدین اهل سنت، اتفاق نموده بر وجوب تمسک به حبل اسلام… و اتفاق شد بر وجوب اتحاد تمام مسلمین در حفظ و نگهداری جمع مملکت های اسلامی از تشا بهات دول بیگانه و حمله‌های سلطنت های صلیبیه، متحد شد رای جمیعا برای حفظ حوزه اسلامیه بر این که تمام قوت و نفوذ خود را براین خصوص مبذول داریم.»
آیت‌الله نورالله نجفی اصفهانی، آخوند خراسانی، سید اسماعیل صدر، شیخ‌الشریعه اصفهانی و شیخ عبدالله مازندرانی از امضا کنندگان این بیانیه بودند.
اندیشه ی وحدت اسلامی، یکی از مهمترین مبانی اندیشه های بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله العظمی الامام روح الله الموسوی الخمینی (قدس الله نفسه الزّکیه ) محسوب می شود. دعوت به وحدت بار ها در سخنان او دیده شده است. شما می دانید که چیزی که این نهضت و این انقلاب را به ثمر رساند ایمان بود و مومنین همان طورکه قرآن شریف فرموده است، برادر یکدیگر بوده و فرقی بین آنها نیست.
حضرت آیت‌الله العظمی الامام خامنه‌ای(حفظه الله ) نیز جهت حفظ وحدت شرکت در نماز جماعت اهل سنت را در مناطقی که اکثریت ساکنان آن سنی هستند (نه فقط مکه و مدینه) لازم دانست و برای این منظور سجده بر فرش، نماز مغرب زودتر از اذان مغرب شیعیان را جایز شمرد اما تکتف (گرفتن دست‌ها به هم) را خیر. علما شیعه همچنین مقابله به مثل با کسانی که شیعیان را کافر می‌خوانند جایز ندانسته‌اند.
در این رابطه حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی ،همانطوری که در سایت معظم له آمده،فرمودند:«لا تقولوا اخواننا السنه بل قولوا انفسنا ، اهل السنه» به این معنا که «شیعیان خطاب نکنند برادران سنی ما، بلکه بگویند ما خود اهل سنت هستیم{ و عزیزان ما هستند}.
آیت‌الله العظمی سید محمد حسینی شیرازی در کتاب “باماهواره چه باید کرد؟” در بخش قوانین فراموش شده نوشته:آری نادیده گرفتن قوانین اسلامی، پیامدهای ناخوشایند بسیاری به همراه دارد، مثلا:الغای قانون وحدت امت اسلامی، موجب از میان رفتن روح همکاری میان فرزندان امت، ضعف مقاومت و پایداری در مقابل دسیسه‌ها گردیده، قید و بندها و مقررات بسیاری را فراروی هجرت و اقامت در سرزمینهای اسلامی پدید آورده تا اگر مسلمانی در نقطه‌ای ازکشورهای اسلامی نتوانست به کسب و کار بپردازد امکان مسافرت و هجرت به مکانی دیگر برای گشایش در زندگی را نداشته باشد.
در آیه شریفه ۱۰۰ سوره مبارکه نساء ،خداوند متعال می‌فرماید:« وَمَن یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی الأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَهً »- کسی که در راه خدا هجرت کند، نقاط امن فراوان و گسترده‌ای در زمین می‌یابد… لذا می‌بینیم امروزه مسلمانان مصداق آیه شریفه: حَتَّی إِذَا ضَاقَتْ عَلَیْهِمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ سوره توبه – آیه ۱۱۸ (یعنی: تا آنکه زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شده) گردیده‌اند.
و این امری طبیعی است که هر امت متفرق و از هم گسسته‌ای، بسیاری از موهبت ها و سرمایه‌های خود را از دست می‌دهد و در معرض انواع خطرات و آفات داخلی و خارجی، نظامی و اجتماعی و اخلاقی و روانی قرار می‌گیرد.
و الغای-(لغو و باطل کردن)- قانون اخوت و برادری اسلامی ، موجب شد که مسلمانان به طبقات مختلف تقسیم و با یکدیگر بیگانه شوند، و بسیاری از مغزهای علمی و متفکران آنها به کشورهای بیگانه مهاجرت کنند. همین دو عامل به تنهایی کافی است تا یک امت را از بسیاری پیشرفتها و تحولات باز دارد و باعث افزایش دشمنی ها و جنگ و خونریزی هایی که امروزه در کشورهای اسلامی به وقوع می‌پیوندد ،بشود و ریشه همه این نابسامانی ها از آنجا نشأت گرفته که حقایق و دستورات حیات بخش قرآن کریم نادیده گرفته شده است.
مگرنه اینکه پروردگارجهانیان، فرمود: یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَی وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا – ای مردم،ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌های مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید. ( سوره حجرات – آیه ۱۳)
شرق پرس: آیا در اینباره(وحدت شیعه و سنی) سنی مذهبان هم تلاش کرده اند؟
اهل سنت نیز با اعتقاد به اینکه نماز هر کس برای خودش درست باشد، برای دیگران هم درست است ،اقتدا به شیعیان را مجاز اعلام کردند.
در همین رابطه ،مفتی مصر دکتر نصر فرید واصل ،گفت: هر مسلمانی که به خدا ایمان دارد و شهادتین می‌گوید و ضروریات دین را پذیرفته و او آگاه به ارکان اسلام و نماز و شرایط آن باشد، امامت او برای دیگران و امامت دیگران برای او در صورت دارا بودن آن شروط ،صحیح است هر چند از نظر فقهی با یکدیگر اختلاف داشته باشند و پیروان اهل بیت از این قبیل می‌باشند و در اصول شریعت با یکدیگر اختلافی نداریم. از این رو مادر تهران و قم پشت سر آنان نماز خواندیم.
عده‌ای از علمای اهل سنت از جمله شیخ شلتوت، مفتی اعظم الازهر و… معتقدند که تقلید از فقه مذهب جعفری، نظیر مذاهب چهارگانه اهل سنت بوده و معتبر است.
شرق پرس: جناب حاج آقای فعّالی, نظر شما درباره نامگذاری این هفته بنام هفته وحدت و تاکید بر اهمیت آن از سوی جمهوری اسلامی چیست؟
از ابتدای تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران ،تحقق وحدت اسلامی یکی از بزرگترین اهداف امام راحل ،حضرت آیت الله العظمی امام خمینی (ره)بوده است. تا اینکه در سال ۱۳۶۰ باحمایت قاطعانه ایشان، هفت روزی که میان شیعیان و اهل سنت در مورد تولد پیامبر اسلام (ص) – از ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول- اختلاف وجود دارد، هفته وحدت نامیده شد.
طی این اقدام، مسأله‌ای که شاید می‌توانست عاملی برای تشدید اختلافات میان مسلمانان شیعه و سنی باشد، موجب وحدت آفرینی بیشتر میان مسلمانان شد.
امام خمینی(ره) فرمود:«ما با مسلمین اهل تسنن یکی هستیم. اگر کسی کلامی بگوید که باعث تفرقه بین ما مسلمان ها بشود،بدانید که یا جاهل است یا از کسانی است که می‌خواهد بین مسلمانان اختلاف بیندازند. قضیه شیعه و سنی اصلاً در کار نیست ما همه با هم برادریم. لازم است برادران ایرانی و شیعیان دیگر کشورها از اعمال جاهلانه که موجب تفرقه صفوف مسلمین است، خودداری کنند و لازم است در جماعات اهل سنت حاضر شوند و از انعقاد و تشکیل نماز جماعت در منازل و گذاشتن بلندگوهایی مخالف رویه اجتناب نمایند».
وی همچنین در جای دیگر بیان داشتند:«امروز سر خلافت امیرالمؤمنین اختلاف کردن، خیانت به اسلام است»
شرق پرس: سیاستهای “مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی” در جهت نزدیکی هرچه بیشتر مسلمانان و اتحاد بین آنها چیست و تاثیر آن بر دنیای اسلام تا چه حد بوده؟
سازمان تبلیغات اسلامی در جهت تحقق آرمان های امام راحل و منویات مقام معظم رهبری،حضرت آیت الله العظمی الامام خامنه ای(حفظه الله ) ،گام های بسیاری برداشته که برگزاری چهارمین کنفرانس وحدت اسلامی با حضور اندیشمندان مسلمان در تهران از آن جمله است و در این کنفرانس،حضرت آیت‌الله العظمی الامام خامنه‌ای (حفظه الله )دستور تشکیل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را با هدف «ارتقای سطح آشنایی و آگاهی و تعمیق تفاهم بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت احترام متقابل و تحکیم رشته های اخوت اسلامی در بین مسلمانان بدون هیچ گونه تمایزی از لحاظ تعلقات فرقه ای، قومی یا ملی آنان به منظور رسیدن به امت واحده اسلامی را صادر فرمودند.
دارالتقریب بین مذاهب الااسلامیه تاسیس شد
علامه محمد تقی قمی از حوزه علمیه ی شیعه به قاهره، مرکز اجتماع علمای اهل سنت مهاجرت کرد و به تبادل اندیشه با علمای اهل سنت پرداخت. حاصل این تبادل، ایجاد مرکزی به نام “دارالتقریب بین مذاهب الااسلامیه” بود که از جمله ی فعالیت های آن ، می توان به انتشار مجله ی “رساله الاسلام” در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی اشاره کرد.از دیگر نتایج ایجاد این مرکز، فتوای شیخ شلتوت در ۱۷ ربیع الاول ۱۳۷۸ هجری، در جواز مراجعه به همه مذاهب اسلامی معروف از جمله مذهب جعفری بود.
مسلمانان از نظر اختلافات مذهبی طوری نیستند که نتوانند وحدت داشته باشند، نتوانند با یکدیگر برادر و مصداق «انما المؤمنون اخوه» بوده باشند، زیرا خدایی که همه پرستش می‌کنند یکی است. همه می‌گویند: «لا الله الا الله» همه به رسالت محمد(ص) ایمان دارند و نبوت را به او پایان یافته می‌دانند و دین او را خاتم ادیان می‌شناسند.
همه قرآن را کتاب مقدس آسمانی خود می‌دانند و آن را تلاوت می‌کنند و قانون اساسی همه مسلمین می‌شناسند، همه به سوی یک قبله نماز می‌خوانند و یک بانگ به نام اذان بر می‌آورند، همه در یک ماه معین از سال که ماه رمضان است روزه می‌گیرند، همه روز فطر و اضحی را عید خود می‌شمارند، همه مراسم حج را مانند هم انجام می‌دهند و با هم در حرم خدا جمع می‌شوند. و حتی همه خاندان نبوت را دوست می‌دارند و به آنها احترام می‌گذارند. این‌ها کافی است که دل‌های آنها را به یکدیگر پیوند دهد. و احساسات برادری و اخوت اسلامی را در آنها برانگیزد.
بدون شک هفته وحدت و طرح این مسئله و ضرورت آن می‌تواند گام مهمی در راستای وحدت مسلمانان باشد. تمامی مسلمانان باید با توجه به موارد اتفاق خویش اتحاد و انسجام خویش را حفظ کنند و با اتحاد خویش توطئه‌های دشمنان را نقش بر آب کنند خصوصاً ما شیعیان باید با الگو قرار دادن ائمه اطهار(ع) باید ثابت کنیم که پیرو واقعی آن بزرگواران هستیم. امام موسی بن جعفر(ع) می‌فرماید: «چنان رفتار کنید که هر کس شما را ببیند بگوید: خدا رحمت کند جعفر بن محمد را که چه خوب یارانش را تربیت کرده است»
در جای دیگری می‌فرماید: «شما شیعیان موجب آبرومندی ما باشید، نه مایه آبرو ریزی ما».
سخنان اهل بیت علیهم السلام را باید به گوش جان سپرد.
شرق پرس: با تشکر از شما بخاطر وقتی که در اختیار گذاشتید و آرزوی توفیق و سلامتی شما.
محمودجانلو
تاریخ : ۲۲ - دی - ۱۳۹۳
با سلام و خسته نباشیداز زحمات شما تشکر می کنیم که مطالب را بروز در سایت خود قرار می دهید .
کلبادی نژاد
تاریخ : ۲۲ - دی - ۱۳۹۳
سلام علیکم مطالبی شیوا و رسا بود ، می شود برای تحقیق استفاده کرد ازاخبار خوب سایت شما تقدیر می کنیم.
صیدانلو
تاریخ : ۲۲ - دی - ۱۳۹۳
خسته نباشید عالی بود با حوصله بود