به گزارش شرق پرس, عید نوروز در مازندران شامل نوروزخوانی است و نوروزخوانان نیز با اشعار همانند «باد بهارون اومده ـ نوروز سلطون اومده ـ مژده دهید به دوستان ـ گل به گلستون اومده» فضای شهرها و روستاها را به سمت نوروز هدایت میکنند.
عید نوروز در کشور ما با آداب و رسوم همراه است که این آیینها در مازندران شامل خانهتکانی، مراسمهای نوروزخوانی، آش چهارشنبهسوری، مادرمه و سیزدهبدر است.
خانهتکانی سنتی دیرینه و کهن است که مردم از گذشتههای دور با پاک کردن گردوغبار، دور ریختن اشیای کهنه و جایگزینی آن با اشیای نو به استقبال بهار میروند.
مردم کشور ما از گذشتههای بسیار دور در ماه پایانی سال با خانهتکانی به استقبال نوروز میروند و معتقدند با این پاکی با زیبایی و طراوت بهار عجین شده و روح شادابی و سرزندگی به آنان میبخشد.
خانهتکانی در مازندران با توجه به شرایط آب و هوایی این استان با شور خاصی همراه است اغلب مردم با توجه به این شرایط سعی میکنند زودتر این رسم ماندگار را انجام دهند و از قبل برای این موضوع برنامهریزی میکنند تا با خیالی آسوده به استقبال نوروز روند.
طوبی اوصانلو مسئول واحد مردمشناسی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری مازندران درباره آیین نوروز در مازندران، گفت: خانهتکانی یکی از رسومی است که از دیرباز در کشور ما انجام میشود و افراد با پاکی و زدودن گرد و غبار به استقبال بهار طبیعت میروند.
وی بیان کرد: یکی دیگر از آیینهای ماندگار که معمولاً ۱۵ روز قبل از فرا رسیدن عید نوروز آغاز میشود نوروزخوانی است که در این مراسم، نوروزخوانان معمولاً به داخل روستاها میآیند و با خواندن اشعار در مدح امامان و ترانههای محلی، طلیعه سال نو را به مردم مژده میدهند.
مسئول واحد مردمشناسی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری مازندران یادآور شد: نوروزخوانان چند نفر هستند، یک نفر اشعار را میخواند، یک نفر ساز میزند و نفر دیگر که به آن کولهکش یا بارکش میگویند به در خانههای مردم میرود و میخواند، «باد بهارون اومده ـ نوروز سلطون اومده ـ مژده دهید به دوستان ـ گل به گلستون اومده» یا اینکه همین مضامین را با عبارات «بهار آمد، بهار آمد خوش آمد ـ علی با ذوالفقار آمد، خوش آمد ـ نوروزتان نوروز دیگر ـ شما را سال نو باشد مبارک»، صاحبخانه نیز با دادن پول، شیرینی، گردو، تخممرغ، نخود و کشمش از آنان پذیرایی میکند.
اوصانلو تصریح کرد: مهمترین و برجستهترین مراسمی که مردم مازندران قبل از تحویل سال نو انجام میدهند، در خانه اقوام بزرگ خانواده دور هم جمع میشوند و به پختن آش چهارشنبه آخر سال میپردازند.
وی خاطرنشان کرد: آش چهارشنبه آخر سال به آش چهل گیاه معروف است که شاخصترین سبزی آن گزنه است که افراد بر این باورند که ریختن گزنه در آش بیماری را از بین میبرد.
مسئول واحد مردمشناسی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری مازندران عنوان کرد: البته چهارشنبهسوری با مراسمی در مازندران همراه است از جمله پریدن از روی آتش که در گذشته اعتقاد مردم بر این بود که افراد با پریدن از روی آتش میتوانند در مقابل بیماریها از خود نگهداری کنند.
اوصانلو درباره رسم «مادرمه» در مازندران، گفت: در مازندران بعد از این که سال نو شد یک نفر که معمولاً از بچهها انتخاب میشود به عنوان مادرمه (مارمه) برگزیده شده و با مجمعی که در آن قرآن، آیینه، آب، سبزه و شاخههای سبز جوان قرار دارد، وارد خانه میشود، چهارگوشه اتاقها را آب میپاشد، قرآن را کنار سفره هفتسین میگذارد و شاخههای تازه سبز شده و دارای شکوفه که معمولاً از درخت گوجه سبز است را به این نیت که سال سرسبز و خوش و خرمی برای خانواده باشد، جلوی در اتاق آویزان کرده یا روی طاقچه اتاق میگذارد.
وی ادامه داد: در این روز مادر خانواده غذای عید، سبزی پلو با مرغ یا گوشت درست میکند، علاوه بر آن بعضی هم غذایی به عنوان خیرات برای اموات میپزند و بین مردم پخش میکنند.