بافت شهري ساري مركز استان مازندران را به‏ طوس بن نوذر نسبت مي دهند كه در قرن اول هجري به دست فرخان بن دابويه از ملوك گاوباره تجديد بنا شده است.

 sari

 

 شهرستان ساری از شمال و شمال شرقی به دریای مازندران ،از جنوب و جنوب شرقی به رشته کوههای البرز و استان سمنان،از مشرق به شهرستان بهشهر و نکا و از مغرب به شهرستانهای قائم شهر،سواد کوه و جویبار محدود است.

 بر اساس شاهنامهتوسعه بنای آن را به اسپهبد طوس پور نوذر به دلیل به جا گذاردن یادگار پدرانش (منوچهر، ایرج، فریدون) نسبت دهند، و بر اساس روایت تاریخ نویسانیونانی در زمانهخامنشیان پایتخت تمدنهیرکانیا و به نام زادراکارتا بوده است ( منابع ایرانی در جنگ ها از بین رفته اند ). پس از حملهاسکندر آن شهر در آتش با خاکستر یکسان گردید (این اقدام اسکندر به واضح نشان از وجود تمدن پیشرفته آن زمان در آن شهر را می دهد) و طبق سیاست های اسکندر مقدونی شهری جدید در کنار آن ساخته گشت و نام آن را تمبراکس (سیرینکس) که نام یکی از سرداران سپاه اسکندر بود نهادند. شایان ذکر است که بنای آن شهر حدود ۱۲ کیلومتر با بنای شهر کنونی ساری فاصله داشت و در نزدیکی سورک کنونی ساخته گشته بود. بر اساس تحقیقات باستان شناسان در زمان ساسانیان تمدنی بزرگ در این ناحیه بوده است. چنانکه در زمان احداث خط راه آهن و حفاری های مربوط به آن کوزه ها و سفالهای مربوط آن زمان بدست آمد.

 سد شهید رجایی ساری

 

سد شهید رجایی ساری

بافت شهری ساری مرکز استان مازندران را به‏ طوس بن نوذر نسبت می دهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است. مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمین توسط ابوالخطیب ، نخستین حاکم عباسی طبرستان ، در سنه ‎ ۱۴۰ هجری قمری احداث کردند و سپس در همان مسجد جامع شهر را نیز بنا کردند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید به وسیلهْ یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیار بن قارون تمام شد. ساری بعد از اسپهبدان نیز تقریباُ تا به امروز مرکز مازندارن بوده است و فرمانروایان طاهری ، زیدی و آل باوند تا سال ۶۳۵ هجری در آنجا حکومت کرده اند. این شهر در سال ۲۹۸ هجری توسط اقوامی که از دریای خزر و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش کشیده شد و در اوایل قرن چهارم در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد. ساری در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و نیز بعد از آن ، در حملهْ مغول آسیب دید و در زمان مستوفی ، شهر تقریباُ ویرانه بود. در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری ساختند. هنگامی که زندیه طبرستان را فتح کردند مرکز طیرستان ، از ساری به بارفروش (بابل کنونی) منتقل شد. در دورهْ‌آغامحمدخان قاجار (۱۲۰۰ – ۱۲۱۱ هـ . ق) مرکز مازندران مجدداُ از بارفروش به ساری منتقل گردید. زلزله سال ۱۲۲۰ هـ‌ . ق باعث تلفات جانی زیادی شد و شهر بیش از پیش روبه ویرانی نهاد. در دوران اخیر با عبور راه آهن از کنار شهر و احداث خیابانها و ساختمانهای دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یکی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال کشور است.

 

 پس از قتل عام مردم ساری توسط تیمور لنگ بعد ها در زمان صفویه،بناهایی در شهر ساری ساخته شد.مهمترین آثار تاریخی و اماکن مذهبی این شهرستان،مقبره ملا المجد الدین،امامزاده یحیی،امامزاده عباس،مسجد جامع و بناهای خزر آباد(مربوط به دوره صفویه) و قلعه مازیار در چهار دانگه است.
جاذبه های شهرستان ساری،بیشتر به خاطر مرکز استان بودن،سواحل دریای مازندران و جنگلهای سرسبز است.

 

شهر ساری را در قرن اول هجری سپهبد فرخان حاکم تبرستان،به نام پسر خود سارویه،بنا کرد و پس از آن یزدبن مهلب سردار اموی این شهر را ویران کرد.منصور،خلیفه عباسی،شهر ساری را فتح کرد و مسجدی در آن بنا نمود.از آن پس،ساری مرکز سادات زندیه و مرعشی گردید.در سال ۲۶۰ هجری قمری،یعقوب لیس صفاری این شهر را تصرف کرد.سپس شهر به دست اسماعیل سامانی افتاد و زمانی هم آل زیار و آل بویه به ساری دست یافتند در ۴۲۴ هجری قمری محمود غزنوی وارد ساری شد.سپس مرعشیان بر ساری مسلط شدند ودر سال۷۹۵تیمور لنگ مردم مازندران و از جمله مردم ساری را قتل عام نمود و بعد ها در زمان صفویه،بناهایی در شهر ساری ساخته شد.مهمترین آثار تاریخی و اماکن مذهبی این شهرستان،مقبره ملا المجد الدین،امامزاده یحیی،امامزاده عباس،مسجد جامع و بناهای خزر آباد(مربوط به دوره صفویه) و قلعه مازیار در چهار دانگه است.

 

جاذبه های شهرستان ساری،بیشتر به خاطر مرکز استان بودن،سواحل دریای مازندران،دشت ناز ساری و جنگلهای سرسبز است.
 طبق سرشماری رسمی سال ۱۳۹۰ شهرستان ساری جمعیتی حدود ۵۰۰۰۰۰ نفر را در خود جای داده است.